Verhalen van de vrijwilligers

Scroll hier door de verhalen van de vrijwilligers van EnergieRijk Houten

Frans Versteeg is een van de Houtense energieambassadeurs. Ook geeft hij cursussen en presenteert hij regelmatig tijdens de thema-avonden

 “Met mijn achtergrond als werktuigbouwkundig ir. weet ik veel af van fysische processen, dus ook over het gedrag van warmte en koude en vocht in een woning. Ik heb er plezier in dit op een toegankelijke manier over te brengen aan bewoners. Los van het Energie BespaarCafé besteed ik onder meer tijd aan het geven van allerlei workshops op duurzaamheidsgebied, het opleiden van energieambassadeurs en het houden van keukentafelgesprekken. Op lokaal niveau wil ik mijn steentje bijdragen om de opwarming van de aarde tegen te gaan en te beginnen de vraag naar fossiele brandstoffen te reduceren.”

Waarom vrijwilliger bij EnergieRijk Houten?
Vanuit De HoevenEnergie was ik al betrokken bij diverse activiteiten ter verduurzaming van de woningen. Wij verspillen op een ongelooflijke schaal de fossiele brandstoffen, wij wonen de aarde uit, met alle nare gevolgen van dien, zoals de opwarming van onze aarde.
Op lokaal niveau wil ik mijn steentje bijdragen dat een halt toe te roepen en te beginnen de vraag naar fossiele brandstoffen te reduceren.
Wat mij opvalt is dat veel bewoners graag iets willen doen aan de verduurzaming van hun woning. Maar helaas laten zij zich erg vaak leiden door hun emotie en dat beseffen ze vaak niet. Mijn overtuiging is dat warmte en koude zich puur gedragen volgens natuurkundige wetten en daardoor volledig voorspelbaar zijn en zich niks aantrekken van wat wij voelen of hopen. Graag wil ik mensen uitleggen hoe een huis zich gedraagt tgv de warmte en koude buiten. Waardoor warmte verloren gaat, hoe je tegengaat dat warmte verdwijnt en hoe je dan goede afwegingen maakt van waar wel en waar niet geïsoleerd moet en kan worden in jouw huis kan ik bewoners bij helpen. Warmte-isolatie is een zeer belangrijke stap in de verduurzaming, maar daar houdt het niet op en daar houd ik dus ook niet op.
Overigens is het fijn om als je je werk achter je hebt gelaten (gepensioneerd bent) nuttig kan inzetten en samen kan werken met mensen op basis van vrijwilligheid. En dat dat ook nog eens gezellig is, is mooi meegenomen.

Waarom ben je energieambassadeur?
Met mijn opleiding (werktuigbouwkundig ir.) van lang geleden weet ik veel af van allerlei fysische processen. Zo is ook het gedrag van warmte en koude en vocht in een woning mij welbekend. Ik poog die kennis te vereenvoudigen tot de essentie waar een bewoner ook wat mee kan want die heeft vaak geen idee. Daar heb ik plezier in. Je laten adviseren door een verkoper op duurzaamheidsgebied is een uitdaging. Als je niet op zijn kennisniveau zit word je ingepakt. Door de grote vraag naar verduurzaming van de woning is het vaak een cowboy markt. Ook vanuit die hoek probeer ik de bewoner weerbaarder te maken. Helaas lukt dat ook niet altijd en zie ik veel bewoners de beloftes van isolatiebedrijven voor zoete koek slikken. Ik houd van een inhoudelijke discussie en laat me leiden door de feiten.
Los van het Energie BespaarCafé besteed ik onder meer tijd aan het geven van allerlei workshops op duurzaamheidsgebied, het opleiden van energieambassadeurs, het beantwoorden van netelige vragen en het houden van keukentafelgesprekken.

Wat heb je zelf al aan je huis verduurzaamd en wat staat er nog op je lijstje om te gaan doen?
Ik probeer zo veel als mogelijk te doen aan verduurzaming, mijn CO2 uitstoot probeer ik zoveel mogelijk te reduceren.
Bij mijn energieverbruik in de woning heb ik in kaart gebracht wat ik verbruik qua elektriciteit en gas.

Om met de elektriciteit te beginnen. Ik wilde zonnepanelen om in mijn eigen elektriciteitsgebruik te voldoen, maar niet teveel, dus eerst heb ik het elektriciteitsgebruik in kaart gebracht en gereduceerd. (zie ook: https://www.dehoevenenergie.nl/site/de-uitdaging-besparing-van-het-elektriciteitsverbruik-en-de-rest-van-het-verbruik-met-energie-van-eigen-zonnepanelen/).
De aanschaf van een elektrische auto leeft, maar gezien de beperkte actieradius is die er nog niet en dat zal de aanschaf van meer zonnepanelen tot gevolg hebben.

Qua gasverbruik is mijn insteek: eerst het gasverbruik reduceren en dan wellicht een warmtepomp aangepast aan die vermogenseis.
In mijn postcodegebied, 19 huizen van hetzelfde type, is het gasverbruik over 2019 1.911 m³. Inmiddels zit ik 1.000 m³ onder dit gemiddelde en heb meer comfort in huis (bv. badkamer 22 C en de zolder ook comfortabel), 1.800 kg minder CO2 uitstoot en pakweg € 800 minder energiekosten voor verwarming dan die andere 18.
Hoe bereik je die reductie? Allereerst een plan maken. Dus inzichtelijk maken welke actie welk effect heeft op het gasverbruik.

– kierdichting, bv betere tochtprofielen langs kromme deuren en kieren in het dakbeschot etc. etc. gedicht
– dubbelglas vervangen door HR++ glas (maar een beter HR++ dan standaard en veiligheidsglas waar doorvalrisico is) in het gehele huis
– extra dakisolatie aangebracht waar dat kon
– nieuwe dakkapellen gelijk van triple glas (= HR+++) voorzien. Immers glas is altijd de zwakste schakel
– isolatiefolie achter de radiatoren aangebracht
– alle radiatorbuizen in niet-verwarmde ruimtes voorzien van isolatie (bepaal zelf waar verwarmd wordt in huis!)
– de stootvoegen in de gevel voor een groot deel afgesloten (spouwmuurventilatie lijkt achterhaald dat zie je ook aan volspuiten van de overgebleven spouw bij na-isolatie van de gevel). Hierdoor isoleert de gevel ietsje beter, na-isolatie was niet mogelijk, er was een te kleine spouwruimte over
– de mechanische ventilatie vraaggestuurd gemaakt (basis koolstofdioxide gehalte in de woonkamer en luchtvochtigheid in de badkamer) dit voorkomt overventilatie en onderventilatie en garandeert een gezond huis

Afgelopen voorjaar heb ik nog drie acties gedaan:
– bodemfolie aangebracht in de kruipruimte (reden vocht onder het huis dat verdampt onttrekt ter plekke warmte en koelt de vloer af, dat effect verdwijnt hierdoor)
– kieren in de bestaande vloerisolatie gedicht (ventilatie rond de vloerisolatie-elementen werkt contraproductief)
– perimeterisolatie aangebracht. De funderingsmuren van het huis die in de koude bodem staan hebben bij de vloeraansluiting een koudebrug. Die koudebrug plus de koudestraling van de funderingsmuur in de kruipruimte wil ik reduceren. Rondom het huis langs de funderingsmuur heb ik een sleuf van 25 meter uitgegraven en isolatie in aangebracht.
Het effect van deze drie maatregelen moet ik in het najaar kunnen bepalen. Aan de hand van de graaddagenmethode kan ik bepalen hoe goed de weerstand van het huis als geheel is tegen koude (maar ook warmte 😉 ). Daar gebruik ik www.mindergas.nl voor, je hoeft dus niet een heel stookseizoen af te wachten alvorens het effect van een isolatieactie te kunnen bepalen.

Hans van Dijk is energieambassadeur en hij helpt bij de voorbereiding van diverse thema-avonden, ook kijkt hij kritisch mee bij het samenstellen van de collectieve inkoopacties van EnergieRijk Houten en de selectie van de leveranciers.

 “Mijn interesse voor duurzaam wonen gaat al decennia terug. Ondertussen ben ik gepensioneerd en kan met mijn bouwkundige achtergrond inwoners van Houten helpen met de zoektocht naar verduurzaming. Met de juiste isolatie kun je je energieverbruik toeschroeven en veel geld besparen. In mijn eigen huis heb ik al heel wat gedaan aan isolatie en ventilatie en zo bereid ik mij langzaam voor op de eventuele installatie van een warmtepomp.”

Mijn naam is Hans van Dijk, energieambassadeur bij Energierijk Houten vanaf begin 2019.
Ik ben gepensioneerd en kan met mijn bouwkundige achtergrond inwoners van Houten helpen met de zoektocht naar verduurzaming. Ik ben begonnen met CV-optimalisatie- gesprekken bij de mensen thuis.
Mijn interesse om zuinig omgaan met energie is al ontstaan in 1976. In onze eerste nieuwbouwwoning in de wijk De Lobben was (als gebruikelijk) enkel glas in de kozijnen opgenomen. Op mijn verzoek heeft toen de aannemer alle kopers een meerprijs opgegeven voor plaatsing van dubbelglas. Bijna 50% van de kopers heeft gebruik gemaakt van deze aanbieding, ik uiteraard ook.

Huidige activiteiten
Bij het Energie BespaarCafé ben ik als energieambassadeur regelmatig (voor het coronatijdperk) aanwezig. Het zijn heel prettige gesprekken met de bezoekers. Men komt met een vraag, maar vaak worden gelijk ook andere verduurzamingsmogelijkheden besproken. Het gesprek duurt soms wel een uur, na het gesprek zie ik altijd zeer tevreden bezoekers vertrekken. We zijn met meerdere ambassadeurs en zijn dan ook in staat om als team gezamenlijk bijna alle vragen te beantwoorden. Onderling vindt er veel kennisuitwisseling plaats. Ik ben ook betrokken bij de collectieve inkoopacties.

Wat heb ik zelf al ondernomen bij mijn eigen woning?
De verkoopfolder van onze eerste woning (in De Lobben) vermeldde een geïsoleerde vloer. Dit bleek alleen 2 cm tempex te zijn tussen de betonribben. Ik heb toen begin jaren 80 zelf de net geïntroduceerde Tonzon vloerisolatie aangebracht. Bij de bouw van onze 2e nieuwbouwwoning in 1987 heb ik er voor gezorgd dat de isolatiewaarden (RC waarde) van alle constructies 30 a 40 % hoger waren dan de toen geldende voorschriften.
In de buitenmuur is (in 1987) bijvoorbeeld een spouw van 12 cm gemaakt, met een harde isolatieplaat van 8 cm. Er kan nu nog worden na geïsoleerd.

Circa 8 Jaar geleden heb ik een mechanisch ventilatiesysteem aangebracht, waarbij in de winter de afvoer van de warme lucht uit de woning loopt via de garage/hobbyruimte. Door overdruk verlaat deze lucht de garage, via een muurrooster. In de garage/ hobbyruimte zit geen radiator, maar wordt het door deze constructie wel ca 15 graden (ca 4 graden warmer). Dat deze lucht iets minder zuiver is, is geen enkel probleem.
Dit is dus eigenlijk een vereenvoudigde WTW installatie. Extra kosten (T-stuk in afvoerbuis en afsluitdop) ca € 15,=.

In 2012 zijn 12 zonnepanelen geïnstalleerd. In 2019 is de CV-installatie geoptimaliseerd. Recent is op de begane grond het 33 jaar oude dubbel glas vervangen voor HR ++ beglazing met een U waarde van 1.0.

En dit ben ik nog van plan…
Binnen enkele jaren wil ik op verschillende plaatsen de radiatoren vervangen door wandconvectoren, geschikt voor laagtemperatuur stoken, dit als voorbereiding op een eventuele warmtepompinstallatie.

Michael Baken dacht en deed mee bij de organisatie van twee thema-avonden.

 “Ik bezocht een workshop van ERH nadat ik hierover had gelezen in ’t Groentje. Die eerste kennismaking gaf een welkome ervaring op basis waarvan ik me aanmeldde om te helpen met hand- en spandiensten bij informatieavonden. Wat EnergieRijk voor mij interessant maakt om mee te doen? Het is niet de technische kennis over isolatie, warmtepompen, zonnedaken. Dat kunnen anderen veel beter. Het gaat mij om het uitgangspunt dat we te gast zijn op deze aarde en we ons energiegebruik en bijgaand gedrag zullen moeten veranderen om op de aarde te kunnen blijven leven. Aan die transitie wil ik op lokaal niveau mijn steentje bijdragen. Samen iets realiseren en nadenken over mogelijke volgende aandachtspunten en acties door ERH.”

Voor het eerst raakte ik bekend met Energierijk Houten via het Groentje. Ik meen door een aankondiging van de maandelijkse EnergieBespaarCafés. Toen eind 2019 een informatieavond werd aangekondigd in Het Lokaal ben ik eens wezen kijken. Ik kende er eigenlijk niemand, op een straatgenoot na die ook zijn licht kwam opsteken. Die eerste kennismaking gaf een welkome ervaring op basis waarvan ik me aanmeldde om hand en spandiensten te gaan verrichten bij de organisatie van informatiebijeenkomsten voor een tweetal collectieve energieacties. Als je een paar keer meeloopt dan leer je mensen en de bedoeling immers beter kennen en krijg je inzicht in een passende rol.

Waarom vrijwilliger bij EnergieRijk Houten
Maar wat maakt nou Energierijk interessant voor mij om mee te doen? Het is niet de technische kennis over isolatie, warmtepompen, zonnedaken. Dat kunnen anderen veel beter. Het gaat mij om het uitgangspunt dat we te gast zijn op deze aarde en we het leven nu in hoge vaart aan het vernietigen zijn. Aan die transitie wil ik op lokaal niveau mijn steentje bijdragen. Met hand en spandiensten zoals draaiboeken maken en deelnemers ontvangen, samen iets realiseren, en mogelijk ook op strategisch gebied: nadenken over mogelijke volgende aandachtspunten en acties door Energierijk.

Bijvoorbeeld om de levensvernietigende houtstook te stoppen. Of om Houten te helpen voorbereiden op slimme opslag van zonne-energie, bijvoorbeeld via accu’s, en om slimme laadsystemen voor transport in te zetten. En hiermee en passant de luchtkwaliteit te verbeteren.

Ik kijk hiernaar vanuit mijn achtergrond in de ruimtelijke ordening en toekomstbestendige organisatieontwikkeling. Die kennis en ervaring kan nog aardig van pas komen. Goed om te ervaren is dat Energierijk Houten werkt in een netwerk met andere regionale initiatieven en met de Provincie.
Wat het gaat worden met het vrijwilliger zijn bij Energierijk Houten? De toekomst gaat het leren. Energierijk geeft de mogelijkheden en de vrijheid.

Wat heb je zelf al gedaan voor een duurzamer huis en wat ben je nog van plan?

Nou had ik zelf al jaren 18 zonnepanelen op het dak, een mooi energielabel en een (deels) fossielvrije auto aan de laadpaal. En inmiddels ben ik ook verhuisd naar energiezuinige nieuwbouw. Dus zelf al flink voorbereid op de toekomst met lage energiekosten als niet onbelangrijk voordeel. In de planning staat nu om een deel van het terras te bedekken met isolerend sedum.

Frans Putker is vrijwilliger bij CV-optimalisatie-team

Waarom vrijwilliger bij EnergieRijk Houten?
Mijn eerste kennismaking met Energierijk Houten was een informatie avond.
Wat mij aanspreekt aan EnergieRijk Houten is het feit dat het een vrijwilligersorganisatie is die daardoor heel laagdrempelig dorpsgenoten kan informeren over energie besparen en ze kan helpen met de energie transitie.
Het feit dat wij geen belangen hebben, slechts gratis mensen informeren dat spreekt mensen enorm aan. Ik heb al diverse CV-optimalisatie gesprekken achter de rug waar mensen écht laten blijken heel blij te zijn met een buurtgenoot die gratis informatie levert. Dat we dat gratis doen is tevens een garantie dat we onpartijdig zijn. Dat we mensen misschien vragen een donatie te doen is prima.

Waarom specifiek deze activiteit?
Wat zo leuk is aan CV-optimalisatie is dat je mensen met enkele simpele plaatjes uitlegt hoe een CV-systeem werkt en hoe ze met enkele simpele metingen hun CV-installatie kunnen optimaliseren. Wat me daarbij opvalt is dat de meeste mensen die ik daarmee spreek zich ervan bewust zijn dat er iets moet veranderen en dat ze daar ook best geld in willen investeren, maar dat ze niet goed weten hoe en waar te beginnen.
Júist om die reden waarderen ze onze informatie meestal zeer!

Wat heb je zelf al aan je huis verduurzaamd?
Ik heb zelf zonnepanelen en een redelijk zuinig huis, maar ik zou nog best graag mijn dubbele beglazing willen optimaliseren, maar ook hier geldt dat een ieder daar eigen keuzes moet maken. Ik heb nog twee ongebruikte zolderkamers waar zelfs nog enkel glas in zit! Maar dat vervangen is financieel gewoon niet interessant.
Mijn eigen situatie toont aan dat je elke keer maatwerk moet leveren aan mensen die wij bedienen.

Adri de Weijer is coördinator van het warmtescan-team hij doet dit samen met Jessica Veen al vijf jaar (eerste jaren via De Hoeven Energie) met veel plezier:

 “Nog steeds zie ik in de warmtescan-groep het enthousiasme van de mensen. En ook de leuke reacties van de bewoners waar we komen om een warmtescan te maken zorgen ervoor dat ik ’s winters nog altijd met veel plezier op pad ga. Toen ik hier aan begon was in net opgehouden met werken (handhaver milieuwetgeving) en de combinatie van energie besparen, infrarood foto’s en samen iets nuttigs doen met buurtbewoners sprak mij aan.”

Waarom vrijwilliger bij EnergieRijk Houten?
Mijn naam is Adri de Weijer en ik ben vrijwilliger bij Energierijk Houten. Daar werk ik mee met het warmtescan team en doe daar ook de coördinatie voor. Ik doe dit inmiddels 5 jaar (eerste jaren bij De Hoeven Energie) met veel plezier.
Toen ik hier aan begon was in net opgehouden met werken en zocht een leuke invulling van een deel van mijn vrije tijd: Op dat moment stond er een vrijwilliger van toentertijd De Hoeven Energie voor mijn deur met een enthousiast verhaal over het initiatief in de wijk om gezamenlijk iets te gaan ondernemen in het kader van energie besparing. En vooral het onderdeel van de infrarood foto’s vond ik wel interessant. En het sloot ook leuk aan bij het werk wat ik had gedaan als handhaver milieuwetgeving. Nog steeds zie ik in de warmtescan groep het enthousiasme van de mensen. En ook de leuke reacties van de bewoners waar we komen om een warmtescan te maken zorgen ervoor dat ik ’s winters nog steeds met veel plezier op pad ga.

Wat doe je precies in het warmtescan-team?
Het eerste jaar zijn we, na de aanschaf van een geschikte camera, met een enthousiaste groep mensen aan de gang gegaan na het volgen van een korte cursus. In de wintermaanden gingen we langs bij de mensen die dat hadden gevraagd om de foto’s te nemen en daar vervolgens een begrijpelijke rapportage van te maken. Vooral dat laatste viel, zeker in het begin, niet mee. Hoe interpreteer je de foto’s en hoe schrijf je dat dan weer goed op. Maar met wat vallen en opstaan en vooral door er in de groep over te praten kwamen we toch wel goed op gang.

Heb je zelf al dingen gedaan aan je huis?
En als je dan ook je eigen huis eens goed onder de loep neemt dan blijkt ook daar nog wel een en ander aan te kunnen/moeten gebeuren in het kader van de energietransitie. Ik heb dan ook inmiddels zelf de nodige maatregelen genomen. Vloerisolatie blijkt, zeker in combinatie met mijn vloerverwarming voor een comfortabeler huis te zorgen. En ook het bijspuiten van spouwmuurisolatie die ik inmiddels heb laten uitvoeren blijkt niet alleen het gasverbruik omlaag te brengen maar zorgt ook, met mijn oostgevel aan de rand van Houten, voor meer comfort. Nu nog een keer het oude thermopane glas vervangen en het meeste is gedaan. Alhoewel… dakisolatie?

Aad de Jonge beheert het technische gedeelte van de website en maakt foto’s tijdens activiteiten

 “Ik zorg dat de software waarmee de website is gemaakt up to date blijft. Soms gaat het ook om het mogelijk maken van wensen zoals bijvoorbeeld het realiseren van een kaart met daarop de EnergieVoorbeeldWoningen. Als hobbyfotograaf maak ik af en toe ook foto’s van de activiteiten van ERH. Wat ik mooi vind van ERH is dat het vooral door en voor bewoners is en dat het gaat over iets wat er toe doet!”

Waarom vrijwilliger bij EnergieRijk Houten (ERH)?
In 2018 ben ik met pensioen gegaan. De eerste maanden heb ik de tijd genomen om na te denken over waarvoor ik mij wilde inzetten. Ik ben opgevoed met het principe van rentmeesterschap. Wij, Corrie mijn vrouw en ik, hebben vier kleindochters. Wij vinden het belangrijk dat ook zij een toekomst hebben. Dat tezamen brengt je al snel op het thema ‘duurzaamheid’. Ik kende De Hoeven Energie van de informatieavonden en las op hun site dat zij een penningmeester zochten. Per 1-1-2019 ben ik lid van het kernteam. Ik kreeg toen ook een uitnodiging voor de nieuwjaarsreceptie van ERH en van het één kwam het ander.
Wat ik mooi vind van ERH is dat het vooral door en voor bewoners is en dat het gaat over iets dat er toe doet!

Wat doe je als vrijwilliger bij EnergieRijk Houten?
ERH zocht iemand die de website kon beheren. Daar had ik al wat ervaring mee en zo ben ik betrokken geraakt bij ERH.
Het technisch beheer van de website betekent dat ik zorg dat de software waarmee de website is gemaakt up to date blijft. Soms gaat het ook om het mogelijk maken van wensen zoals b.v. het realiseren van een kaart met daarop de Energie Voorbeeld Woningen. De inhoud van de website wordt door Mick Zwart verzorgd.
Als hobbyfotograaf maak ik af en toe ook foto’s van de activiteiten van ERH.

Wat heb je zelf al aan je huis verduurzaamd, en wat staat er op je lijstje om te gaan doen…?
In 2012 hebben we zonnepanelen op het dak laten leggen. Goed voor ongeveer 2400 kw per jaar.
in 2020 hebben we, via de collectieve inkoopactie van ERH, extra isolatie onder de vloer laten aanbrengen.
Ook is toen het glas vervangen. Boven inclusief nieuwe kunststof kozijnen, beneden binnen de bestaande kozijnen. en is de spouwmuur is na-geïsoleerd.
Onze lampen hebben we vervangen door ledlampen.
Verder proberen we te besparen op water en vangen we het regenwater op.
Ook hebben we de gaskookplaat vervangen voor een inductie kookplaat.
De investering in ons huis halen wij er wellicht niet meer uit. Het extra wooncomfort en de gedachte dat we hiermee een (kleine) bijdrage leveren aan het verduurzamen van de wereld en zo aan de toekomst maakt het allemaal meer dan de moeite waard.