* Les in energie op de BSO

Jong geleerd is oud gedaan. En dat gaat zeker op als het gaat om het leren omgaan met energie. Vandaag de dag struikel je in huis over de elektrische apparaten die allemaal energie nodig hebben. En wat dacht je van de verwarming van je huis? En lekker douchen? Hoe meer inzicht je hebt in waar energie vandaan komt, hoe het werkt, hoeveel energie een apparaat nodig heeft en welke soorten energie er zijn, hoe beter je snapt hoe het ook anders kan, energiezuiniger of met duurzame energie in plaats van energie opgewekt met fossiele brandstoffen bijvoorbeeld. Dit dachten Ardy Notenboom en Niko Portegies ook. Dus bedachten deze vrijwilligers van EnergieRijk Houten een mooi lesprogramma met door het DuurzaamheidsFonds gesubsidieerde materialen, waarmee ze naar de naschoolse opvang van Kids Lodge zijn gegaan.

Deze kinderopvangorganisatie in Houten biedt dagelijks een gevarieerd aanbod aan workshops voor de kinderen in hun naschoolse opvang en zij hadden wel interesse in de Energielessen. Zo kwam het dat de afgelopen zes weken, tien enthousiaste jongens iedere donderdagmiddag aanschoven bij Niko en Ardy voor een uur vol actie en informatie over energie.

Demo’s, proefjes en beetje theorie
Tijden de gevarieerde lessen vertelden Ardy en Niko een beetje achtergrond, maar laten ze vooral veel zien met filmpjes en demonstraties. En natuurlijk gingen de ‘Lodge Kids’ zoals de heren hun pupillen noemen, ook zelf allerlei proefjes doen en metingen uitvoeren. Zo gingen ze op zoek naar de meterkast van het gebouw en onderzochten ze hoeveel gas er wekelijks gebruikt wordt om het hele pand warm te stoken. Ook onderzochten ze welke materialen goed geleiden of isoleren door staafjes koper, aluminium, PVC en hout, in een potje met heet water te stoppen en te voelen welke het warmste werd.

Batterijen en accu’s

In de vijfde les was er aandacht voor de opslag van stroom. Ardy houdt een zwarte bak met allerlei batterijen en draadjes omhoog en vraagt de jongens of ze weten wat dat is. Dat weten ze heel goed: het is de accu van een elektrische fiets. Als hij vertelt dat hij deze bak heeft opengemaakt om te zien hoe het er van binnen uitziet, schuiven de jongens geïnteresseerd naar voren. Het is de inleiding voor een verhaaltje over batterijen. Daarna gaan ze zelf aan de slag met het maken van de zuil van Volta. Je kunt zelf een spanningsveld creëren door twee verschillende materialen te verbinden met een zuurhoudende vloeistof. De jongens bouwen een batterij en meten met een voltmeter hoeveel volt hun batterij genereert. Het zijn slechts een paar voorbeelden van het gevarieerde programma.

Afsluiting met een knal
De laatste les doen de jongens een echt examen en iedereen slaagt met vlag en wimpel. Ze gaan naar huis met een certificaat, een energiedisplay om thuis met hun gezinsleden het energieverbruik te monitoren en een voltmater. Maar niet nadat ze eerst nog een waanzinnige raketproef hebben gedaan met waterstof.

Deelnemers aan het woord
Natuurlijk hebben we ook nog even gevraagd wat ze vinden van deze workshop: Stan geeft de workshop ene 8.5: “ik vind deproefjes heel leuk en je leert er veel van.” Wessel weet al veel en vertelt dat het leuk vindt om veel proefjes te doen: het is interessant en ik leer nog nieuwe dingen, maar ik weet ook al veel omdat ik naar De Proefkeuken kijk en daar doen ze ook dit soort dingen. Ook Niko en Ardy zijn enthousiast over de lessen en de aandacht. We zien ons dit wel vaker doen en ons programma of onderdelen ervan kunnen ook door andere vrijwilligers van EnergieRijk uitgevoerd worden, zodat we samen en met elkaar nog veel kunnen leren over energie.